Diksiyon düzeltme tekerlemeleri olarak da bilinen okuyanın hızlı, akıcı ve düzgün konuşmasına yardımcı olan bu dil egzersizleri hem eğlenceli hem de öğretici çalışmalar arasında yer alır. Öğretmenler öğrencilerinin telaffuz zorluğu çektiği kelimeleri düzeltmeleri için zaman zaman diksiyon tekerlemelerine başvurmaları gerekir.

Bir oyun şeklinde serbest etkinlikler dersinde telaffuz düzeltmeye yönelik yarışmalar düzenlenebilir. Etkileşimli tahta açılarak ekran öğrencilerin görebileceği şekilde büyültülür, sırayla öğrencilere tekerlemeler okutulur. Hata yapmadan hızlı ve doğru okuyan öğrenciler turu geçer, yarışma bu şekilde devam eder. En sona kalan, hata yapmayan dil alıştırma tekerlemelerini en güzel söyleyen öğrenciler ödüllendirilir.

Dil alıştırma tekerlemeleri ne işe yarar

Her şeyden önce konuşmamızın akıcı, güzel, etkili bir biçimde karşı tarafın ilgisini çekmesine katkı sağlar. Sosyal hayatta itibar görmenize, insanların sizi ciddiye almasına destek olur. Örneğin televizyon sunucuları, haber muhabirleri, ses sanatçıları, seslendirme sanatçıları ve sinema oyuncuları sesini güzel ve etkili bir şekilde kullanarak insanların beğenisini kazanırlar. Tabii ki bu insanlar profesyonel olarak bu işi yaptıkları için gerekli eğitimi zamanında alırlar.

Diksiyon tekerlemeleri ve diğer bazı güzel konuşma yöntemlerini tekrar ederek vurgu, tonlama, telaffuz çalışmalarına katılırlar. Sonrasında da herkesin hayran kaldığı bir konuşma ile karşımıza çıkarlar.

• Sapanca’da topal çoban sapan yapıp sapan satar, nesi için Sapanca’da topal çoban sapan yapıp sapan satar? Kârı için Sapanca’da topal çoban sapan yapıp sapan satar.
• Beş tas has hoşaf
• Şemsi Paşa pasajında sesi büzüşesiceler
• Keşkekçi ebenin temizlenmemiş keşkek kepçesi
• Bu koridoru badanalamalı mı, badanalamamalı mı?
• Sinek ile söyleşenin sesi sinemadan gelir.
• Cümle alem bazlama yaptı bazlamalandı da biz bir bazlama yapıp bazlamalanamadık.
• Canlandıran dalları ballandırmalı mı, ballandırmamalı mı? Yoksa o dala baldırılan daldıran balları ballandırmalı mı,? Ballı dalla ballandırılmamalı mı?
• Tut şu takatukaları, takatukacıya takatukalatmaya götür. Takatukacı takatukaları takatukalamam derse, takatukaları takatukalatmadan al geri getir.
• Dal sarkar, kartal kalkar; kartal kalkar, dal sarkar.
• Hakkı halkının hakkını yemiş. Halkı Hakkı’dan hakkını geri istemiş. Hakkı halkına hakkını geri vermeyince, halkı da Hakkı’nın hakkından gelivermiş.
• O pikap, bu pikap, şu pikap
• Şu mum umumun mumu mu?
• Bonkör nalbant nalları nallamalı mı, nallamamalı mı?
• Kırk altı kartal, kırk altı kanadı yaralı kartal. Yarısı kalkar, yarısı konar.
• Dolap gıcırdatıcılardan mısınız? Çamur sıçratıcılardan mısınız?
• Bu köşe yaz köşesi, şu köşe kış köşesi, ortadaki de su şişesi.
• Taze yoğurdu sarımsaklasak da mı saklasak, sarımsaklamasak da mı saklasak?
• Suratsız çocuğu gıdıklasak da mı güldürsek gıdıklamasak da mı güldürmesek?
• El alem bir ala dana aldı, aladanalandı da biz bir ala dana alıp aladanalanamadık.
• Fil dili bülbül dili gibi, bülbül dibi gül dikeni gibi
• Şömine kıvılcımlandırıcılardan mısınız, yoksa menteşe gıcırdatıcılardan mısınız? Ne Şömine kıvılcımlandırıcılardanız, ne de menteşe gıcırdatıcılardanız.
• Bir tepeye tere ekmişler. Bu tepeye yedi tüyü kırpık kel kör tilki dadanmış. Üçü tüyü kırpık erkek kel kör tilki, dördü tüyü kırpık dişi kel kör tilki. Üç tüyü kırpık erkek kel kör tilki kırpık tüyünü, tüyü kırpık dişi kel kör tilkinin kırpık tüyüne; dört tüyü kırpık dişi kel kör tilkinin kırpık tüyünü, tüyü kırpık erkek üç kel kör tilkinin kırpık tüyünü imrenmişler.
• 4 deryanın deresini dört dergâhın derbendine devrederlerse, 4 deryadan 4 dert, 4 dergâhtan 4 dev debelenir.
• Sevmişler, bakmışlar. Bunu böyle takmışlar. Sevmiyelerdi, bakmıyalardı. Bunu böyle takmıyalardı.
• Üç üçkâğıtçı, üç etek güçleşerek üç teker araba ile süzüle süzüle süzgeçleri süzdü.
• Diğer berber öteki berbere, hey berber, gel beraber bir berber dükkânı açalım diye ileri geri bağırmış.
• Küflü peyniri perhizli pireler pirelenip istemezlerse küflü peynirler de vır vır ederler.
• Bizim bacaya konmuş kıllı allı papaklı baykuşa, sizin bacaya konmuş kıllı allı papaklı baykuş demiş ki; Halin nice kıllı allı papaklı baykuş?
• Kelkit’te küstah keklikler kesmike dadanmışlar. Kelkitliler de kesmikteki küstah kekliklerin etine dadanmışlar. Kelkit’teki küstah keklikler de kesmike dadanmayaydılar, Kelkitliler de kesmikteki küstah kekliklerin etine dadanmazlardı.
• Bizim damda var, dokuz boz başlı beş boz ördek, sizin damda var beş boz başlı beş boz ördek, bizim damdaki dokuz boz başlı dokuz boz ördek, sizin damdaki dokuz boz başlı dokuz boz ördeğe, biz de sizcileyin dokuz boz başlı dokuz boz ördek misiniz? demiş.
• Çebiç ile yemiş mahkemeye gitmiş, mahkemeleşmiş mi, mahkemeleşememiş mi?
• Diş şişeyi şişlemiş, şişe de keşişe fış demiş.
• Siz bizim Çekoslovakyalılaştırdıklarımızdan mısınız? Yoksa Çekoslovakyalılaştıramadıklarımızdan mısınız?
• 40 kırık küp. Yarısının kulpu kırık, tüh!

Telaffuz düzeltme tekerlemeleri hızlı bir çırpıda ve doğru söylenmelidir, çünkü yavaş heceleyerek okunan veya söylenen diksiyon tekerlemeleri hiçbir anlam ifade etmez. Türkçe’de ilkokul sıralarından itibaren hayatın her aşamasında insanlar telaffuz düzeltme amaçlı tekerlemeleri birbirlerine söyletmeye çalışırlar. İşin en güzel tarafı; söylerken takılan, eksik söyleyen, yanlış söyleyen kişilerin yanlarındaki insanları güldürmesi ve eğlendirmesidir. Ancak, esas olan eğlenmek gülmek değildir; telaffuzun düzeltilmesi, akıcı konuşmak, etkileyici ve güzel bir ses tonuna sahip olmaktır. Bu amaçla hazırladığımız dil alıştırma tekerlemelerini siz de hızlı, hatasız ve bir çırpıda okumaya çalışın. Hazır mısınız?

Daha Önce Hiç Duyulmayan Dil Alıştırma Tekerlemeleri

• Karşıda duran kararmış, kurumuş kavak neden kararmış, neden kurumuş? Kara kuru kavak kararmasaydı, kurumasaydı.
• Ilık ılık akan Hıdır Irmağının ılık suyunu ılgın ılgın esen ılıman rüzgar kuruttu.
• Ben beni bilirim, sen de seni bil. Ben beni sen de seni iyi bil. Sen seni bilmezsen sersemletirler seni.
• Kapalı kaplıcada kapak kaynatan kazan, kazancıbaşını kızdırdı. Kafası kızan kazancıbaşı kaza yapmaktan kurtuldu.
• Gece gece geçtim Gebze’den gezgin oldum. Gizemli yerlerden geçerken gençler geç geçmiş benim geçtiğim yerden, gerçekdışı gerçeklik karışmış birbirinden.
• Dostuna söyle, söylediklerini söylemesin söylenti şeklinde. Dostluk söylenti ile çekilmez, verilen sözler geçilmez.
• Kadirlili kekeme Kadir kekemeliği yenmek için kellendi, yetmedi kereviz yedi, kestane, kekik, kenevir tüketti, olmadı tekerleme tekerledi kekemeliği yendi.
• Hım hım da hım hım, hım hım da hım hım. Ben bu hımhımlardan bıktım.
• Dilim dilim dilimledim, dilim senden çok çektim. Dilim de benden çekti.
• Düşünde düş peşime düşünceme değil, düş peşime düşüne düşüne geç peşine.
• Adana’dan Adalar’a atanan Ataman atanmaktan bıktı ama atamadan bıkmayan atayan bakmaktan bıkmadı atamanın ardından.
• Şakşakçılık yapan şaklabanlıktan anlamayan Şaban, şipşak şemsiyesini açarak kurtuldu son anda ıslanmaktan.

Bir önceki yazımız olan Evde Çocuklarla Oynanacak Oyunlar başlıklı makalemizde 7 ADIM DANSI ÖĞRETİMİ, ÇOCUKLARA SINIF İÇİ OYUN ÖĞRETİMİ ve Evde çocuklarla oynanabilecek oyunlar hakkında bilgiler verilmektedir.